Η διατροφή κατά την παιδική και αργότερα κατά την εφηβική ηλικία, αποτελούν το θεμέλιο για τη μετέπειτα διατροφική συμπεριφορά του ατόμου στην ενήλικη ζωή του. Είναι πολύ σημαντικό κατά την περίοδο αυτή, οι γονείς να αποτελέσουν το ορθό παράδειγμα για τα παιδιά τους, δίνοντας τους τις βάσεις για έναν υγιεινό τρόπο διατροφής .
Δεν μπορούμε για παράδειγμα να έχουμε την απαίτηση από ένα παιδί, να τρώει τα απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού του, φρούτα και λαχανικά, όταν οι ίδιοι οι γονείς αποφεύγουν να τα καταναλώνουν. Όπως επίσης δεν μπορούμε να ζητάμε από ένα παιδί να αποφεύγει τα γλυκά ή τα ανθυγιεινά σνακς όταν αυτά υπάρχουν κατά κόρον μέσα στο σπίτι .
Είναι γνωστό πως όταν η διατροφή του παιδιού περιλαμβάνει κυρίως λιπαρά τρόφιμα, γλυκά, σνακ και έτοιμο φαγητό τότε το πιθανότερο είναι να έχουμε έναν παχύσαρκο ενήλικα.
Η παιδική παχυσαρκία άλλωστε λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας, με την Ελλάδα να κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη. Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα σε συνδυασμό με την αυξημένη πρόσληψη θερμίδων αποτελούν την βασική αιτία της παιδικής παχυσαρκίας,
Το αυξημένο βάρος σχετίζεται με την εμφάνιση πολλών προβλημάτων υγείας όπως :
- καρδιαγγειακά (υπέρταση, υπερλιπιδαιμία , αθηροσκλήρωση)
- ενδοκρινολογικά (αντίσταση στην ινσουλίνη , δυσανοχή γλυκόζης, διαβήτη τύπου ΙΙ)
- γαστρεντερικά (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, λιπώδης διήθηση του ήπατος )
- μυοσκελετικά
- ψυχοκοινωνικά (χαμηλή αυτοεκτίμηση, κοινωνική απομόνωση, κατάθλιψη)
- αναπνευστικά (άσθμα)
Γιατί ένα παιδί μπορεί να έχει αυξημένο βάρος :
Καθιστική ζωή : Στις μέρες μας τα παιδιά αφιερώνουν λιγότερο χρόνο σε δραστηριότητες και παιχνίδι έξω στη φύση και περνούν περισσότερο χρόνο μπροστά από μια οθόνη . Ακόμη και οι κοντινές μετακινήσεις γίνονται με το αυτοκίνητο και όχι με τα πόδια ή με το ποδήλατο με αποτέλεσμα να έχουμε μείωση των θερμίδων που καίγονται μέσα στην ημέρα.
Θετικό θερμιδικό ισοζύγιο : Η ποσότητα των θερμίδων που προσλαμβάνει το παιδί από την διατροφή, είναι μεγαλύτερη από αυτές που καίει . Το πλεόνασμα αυτό αποθηκεύεται στον οργανισμό σαν λίπος με αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους .
Κληρονομικοί παράγοντες : Τα παιδιά στα οποία ο ένας από τους δύο γονείς είναι παχύσαρκος, έχουν 50 % πιθανότητα να γίνουν και τα ίδια παχύσαρκα. Αν και οι δυο γονείς είναι παχύσαρκοι τότε η πιθανότητα αυτή φτάνει στο 80% .
Άλλοι παράγοντες : Ο υποθυρεοειδισμός , το σύνδρομο Cushing, όγκοι του υποθαλάμου και της υπόφυσης είναι λόγοι για να έχει ένα παιδί αυξημένο βάρος.
Για να μειώσουμε τις πιθανότητες ένα παιδί να γίνει ένας παχύσαρκός ενήλικας θα πρέπει να ακολουθήσουμε κάποιες διατροφικές οδηγίες .
- Ωράριο γευμάτων . Θα πρέπει το παιδί να έχει καθορισμένο ωράριο γευμάτων με έμφαση στο πρωινό , ώστε να αποφεύγεται η αυξημένη κατανάλωση των σνακ τα οποία συνήθως είναι ανθυγιεινά.
- Μικρά και συχνά γεύματα, με ποικιλία τροφίμων για να καλύπτονται οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά.
- Καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών τα οποία αποτελούν βασικές πήγες βιταμινών , φυτικών ινών και αντιοξειδωτικών .
- Κατανάλωση περισσότερου λευκού κρέατος ( ψάρι κοτόπουλο ) και λιγότερου κόκκινου ( μοσχάρι , χοιρινό ) .
- Μείωση των προσλαμβανόμενων γλυκών και της ζάχαρης γενικότερα και αντικατάσταση αυτών από υγιεινές επιλογές όπως φρούτα , γιαούρτι κλπ.
- Μείωση των τροφών πλούσιες σε λιπαρά όπως είναι τα τηγανητά , τα γλυκά , τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, το έτοιμο φαγητό .
- Αποφυγή αναψυκτικών και χυμών που περιέχουν ζάχαρη.
- Επαρκής ενυδάτωση . Θα πρέπει να υπενθυμίζουμε στο παιδί να πίνει νερό και να τονίζουμε την σημαντικότητα του για τον οργανισμό .
Ενδεικτικό ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής για τα παιδιά:
- 2-3 μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων την ημέρα (γάλα, τυρί, γιαούρτι)
- 2-3 φρούτα την ημέρα
- Σαλάτα ή μαγειρεμένα λαχανικά σε κάθε γεύμα
- 1-2 φορές την εβδομάδα όσπρια
- 1-2 φορές την εβδομάδα ψάρι
- 1-2 φορές την εβδομάδα κοτόπουλο
- 3-5 αυγά την εβδομάδα
Γιατί είναι σημαντικός ο ρόλος του διατροφολόγου στα παιδιά .
Επειδή οι στοιχειώδες γνώσεις των γονέων πολλές φορές δεν επαρκούν, ο διαιτολόγος χρησιμοποιώντας τις γνώσεις και την εμπειρία του, δίνει τις σωστές οδηγίες , ώστε να υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα , ένα υγιές παιδί δηλαδή με φυσιολογικό βάρος .
